ترکمانان قراقویونلو (۷۸۰–۸۷۴ ق /۱۳۷۸–۱۴۶۹م) سلسله‌ای از حکمرانان ترکمن بودند که برای مدت نزدیک به یک سده بر مناطقی از غرب و شمال غربی ایران فرمانروایی کردند
قراقویونلو واژه‌ای ترکی
(مرکب از: قره + قویون + لو) و به معنی صاحبان گوسفندهای سیاه است. این
واژه بسته به لهجه محلی گوینده، قره قویونلو یا قاراقویونلو هم تلفظ و
نوشته میشود.
نام قراقویونلوها نخستین بار در تاریخ در دوره قبل از سلسله صفویه مطرح گردیده‌است. قراقویونلوها که ترکمان بودند ابتدا دست نشاندگان سلسله مغولی جلایری‌ها در تبریز و بغداد بودند. اما در سال ۱۳۷۵ (میلادی) قرا یوسف رهبر قراقویونلوها در پی شورشی علیه جلایری‌ها استقلال خود را از جلایری‌ها اعلام کرد و کنترل آذربایجان، موصل و بغداد را به دست گرفت. تیموریان در حوالی ۱۴۰۰ قرا یوسف را شکست داده و قرایوسف به مصر متواری شد. وی پس از مدتی و در ۱۴۰۶ با کمک حاکمان وقت مصر، مملوکها، دوباره کنترل تبریز را بدست آورد. دولت قراقویونلو در بخش مهمی از سرزمین ایران شامل خوزستان، کرمان، فارس و هرات حضور داشت. واپسین فرمانروای قره‌قویونلو جهانشاه قراقویونلو نام داشت که اوزون حسن از دودمان آق‌قویونلو او را شکست داد و وی را به همراه پسرش کشت.
مجسمه‌ای از زمان قره‌قویونلو
شیعه یا سنی بودن قراقویونلوها محل اختلاف است، با این وجود مسلم است که آن‌ها سعی در برقراری تعادل میان پیروان این دو مذهب داشته‌اند. مسجد کبود در تبریز از بناهای ساخته شده در دوران قراقویونلوها میباشد.
در حال حاضر تیره‌هایی به نام قراقویونلو یا قاراقویونلو در میان بازماندگان ایل شاهسون بغدادی در استان‌های تهران، مرکزی، … و در حوالی استان فارس وجود دارند. بخشی از بازماندگان جهانشاه قراقویونلو حکومت قطب شاهیان را در هند برپا نمودند.
یکی از مشخص ترین بازماندگان اتحادیه قراقویونلو ، ایل بهارلو است که بخشی از آن در بهار و بخشی در فارس مستقر است ، در اسامی طوایف ایل بهارلو طایفه ای بنام بارانلو وجود دارد ، بارانلوها خانواده سلطنتی قراقویونلو را ساختند . پادشاهان قراقویونلو از خانواده قرامحمد برادر بایرام خوجه بودند و به بنی بهرلی نیز شهرت داشتند. علیشکر بیگ بهارلو سردار بزرگ قراقویونلو و برادر همسر جهانشاه قراقویونلو بود ، یک بخش از بازماندگان علیشکر بیگ به هند رفتند ، بیرام خان بهارلو و عبدالرحیم خان بهارلو بزرگان حکومت گورکانیان هند از اخلاف ایشان بودند ، یکی دیگر از نوادگان علیشکر بیگ ، موسی خان بهارلو است ، ایشان و بازماندگانش از اواخر دوره صفوی سرپرست بخشی از ایل بهارلو در فارس بودند.
در ساوه یکی طایفه‌های ایل شاهسون بغدادی می‌باشند و گفته میشود که در زمان نادرشاه به ایران انتقال داده شده‌اند.
منبع یا منابعی که ارتباط این اقوام و گروه‌ها را به قراقویونلوهای دوره قبل از صفویه ذکر کرده باشد در دسترس نیست. امااین فرضیه خیلی دور از حقیقت نیست. به‌ویژه که قراقویونلوها مدتی حاکمان بغداد نیز بوده‌اند.
منبع: ویکی‌پدیا
این نوشتار به نقل از دانشنامه ویکی‌پدیا بود و بهتر است علاقه مندان برای بررسی صحت تمامی موارد مکتوب در این نوشتار تحقیق و مطالعه‌ی بیشتری نمایند.
درباره این سایت